Τρίγωνο, Τετράγωνο

Κάθε πολιτικό σχόλιο θα διαγράφεται αμέσως. Οι πολιτικές συζητήσεις είναι για άλλους χώρους....

«Είχες συνηθίσει το Βελιγράδι σαν την αετοφωλια σου- έτσι ήταν κάποτε: βράχος. Τώρα όμως χάθηκε στη γη, παραδόθηκε στο ζόφο. Κουρνιασε ανάμεσα στα πεδία μάχης.»

Εναν κόσμος που βυθίζεται στον πόλεμο. Αίμα, μίσος, θρήνος, εξάντληση. Μια περιοχή, τα Βαλκάνια, με περισσότερες ομοιότητες κι ελάχιστες διαφορές οι οποίες πάντα οδηγούν σε συγκρούσεις που δεν βγάζουν πουθενά. Μια πόλη πανέμορφη και σκληρή, ένα μελίσσι που επιβιώνει κι αγωνίζεται γιατί τι άλλο μπορεί να συμβεί; Ενας Σέρβος ψυχίατρος που αφήνει τη Λευκή Πόλη για την Αθήνα ενώ μαίνεται ένας αποτρόπαιος πόλεμος, ένας επιστήμονας που προσπαθεί να καταλάβει με ποιό τρόπο μπορεί να συνεχίσει τη ζωη του και τις σχέσεις του με τους γύρω του. Ο καλύτερος του φίλος, ο ποιητής, γυρίζει τον κόσμο ψάχνοντας ένα κάποιο νόημα. Η γυναίκα που βρίσκεται πάντα στις σκέψεις του αδιαφορεί, προσκολλημένη σε αναμνήσεις μιας ροκ γενιάς που δεν μπορεί να βρεί τα πατήματα της. Μια γιατρός από την Ιρλανδία θεωρεί πως έχει το δικαίωμα να κουνά το δάχτυλο και να βγάζει την ετυμηγορία περί θυμάτων κι ενόχων. Η άρρηκτη σχέση μεταξύ Αθήνας και Βελιγραδίου. Ενα πανέμορφο, συγκινητικό έργο με έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία του Goran Milašinović, ενός από τους σημαντικότερους Σέρβους συγγραφείς, σε εξαιρετική μετάφραση της Gaga Rosić.
.

Ο συγγραφέας ταξιδεύει τον αναγνώστη στην ταραγμένη, μπερδεμένη ψυχή του αφηγητή μας ο οποίος προσπαθεί να εξηγήσει γιατί πρέπει πάντα να υπάρχει κάπου ένας πόλεμος με θύτες κι αμέτρητες απώλειες. Η επιστήμη τού ζητά να βοηθήσει τους ανθρώπους να καταλάβουν και να γιατρέψουν την ψυχή τους αλλά ο ίδιος αδυνατεί να καταλάβει τον ίδιο του τον εαυτό. Η ζωή είναι ένα άλυτο αίνιγμα. Η μητέρα του κομψή, μορφωμένη, απαιτητική και στωικη. Ο πατέρας του ένα ρεμάλι που κυνηγά φούστες. Ο φίλος του είναι μια ανεξάντλητη πηγή του “βαθύτερου νοήματος” της ζωής και η (κατά τακτά χρονικά διαστήματα) σύντροφος του θεωρεί ότι τα προβλήματα πρέπει να τα λύσουν οι “άλλοι”. Για εκείνη τα ναρκωτικά, το σέξ και οι συναυλίες είναι ή μόνη μορφή επανάστασης. Ολοι χαρακτήρες πλούσιοι, σύνθετοι, γοητευτικοί. Μας παίρνουν μαζί τους σε ένα ταξίδι στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, μια διαδρομή ειλικρινής, ωμή και τρυφερή, νοσταλγική και θλιμμένη.

Ο Milašinović γράφει μια ωδή στο Βελιγράδι, μια πόλη που έχω επισκεφτεί πολλές φορές, μια πόλη που αγαπώ πολύ για προσωπικούς λόγους και την οποία μπόρεσα να “δώ” ξανά μέσα από τη ζωντάνια της γραφής του. Τα όμορφα μνημεία της, τα στενά δρομάκια, τα σημεία όπου οι πληγές είναι ακόμη ανοιχτές, τα φώτα δίπλα στο ποτάμι. Το να περπατάς στους δρόμους του Βελιγραδίου στο δειλινό δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια. Η καρδιά του αφηγητή είναι ολότελα δοσμένη στη γενέτειρά του ακόμη κι αν ένα μικρό κομμάτι της ανήκει στην Αθήνα. Την Αθήνα με το τσιμέντο της, τη ζέστη, τις περίεργες ταράτσες και τον Παρθενώνα που λάμπει σαν φάρος ειρήνης. Η γαλήνη για εκείνον είναι ανύπαρκτη ακόμη και σε ένα περιβάλλον ασφάλειας, φιλίας κι εκτίμησης.

Εκτός από την εξαίσια χρήση του αστικού τοπίου, ο Milašinović σκιαγραφεί τα γνωρίσματα της γενιάς του ροκ και της πανκ, της αλλαγής με ένα σωρό σωστούς και λάθος τρόπους, την ξέφρενη ζωή ενώ ο κόσμος οδεύει προς μια άγνωστη πορεία που έμελλε να γίνει η πιο σκοτεινή μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η σύντομη αναφορά στο συμβολισμό της κλασικής σκηνής της αρματοδρομιας στο αριστούργημα Ben Hur, το συγκλονιστικό μιούζικαλ Hair που άλλαξε τα θεατρικά και κοινωνικά δρώμενα στις ΗΠΑ. Οι αναφορές στα Apocalypse Now, The Deer Hunter, Mash, όλες συνδεδεμένες με το μετατραυματικό σοκ και τον εφιάλτη του πολέμου, μαρτύριο του απλού στρατιώτη και η διεστραμμένη ευχαρίστηση του σαδιστή εγκληματία. Επιστήμονες και διανοούμενοι αναγκάζονται να γίνουν εργάτες για να επιβιώσουν σε ένα ξένο περιβάλλον. Πώς να δημιουργήσεις μια ζωή που δεν σε εκφράζει; Πόσο ελεύθεροι είναι οι πολίτες του κόσμου όταν οι ισχυροί ορίζουν τις τύχες μας; Οταν πολιορκίες λαμβάνουν χώρα κάτω από τις διαταγές τους; Οταν οργανισμοί αμφιβόλου προελεύσεως βομβαρδίζουν πρωτεύουσες στην καρδιά της Ευρώπης αντι να κοιταχτούν στον καθρέφτη;

Ο πλανήτης αποτελείται από κοινότητες, είμαστε όλοι πολίτες μιας τεράστιας οικογένειας. Η γοητευτική περιοχή των Βαλκανίων είναι μια δύσκολη, όμορφη γειτονιά με περισσότερες ομοιότητες απ'ότι διαφορές. Οι νέες γενιές δείχνουν να ξέρουν πως μαζί μπορούμε να ζήσουμε ειρηνικά και δημιουργικα. Το παρελθόν είναι καλύτερα να μείνει εκεί που ανήκει. Το “Τρίγωνο, Τετράγωνο” είναι ένα από τα πιο δυνατά βιβλία που θα διαβάσετε ποτέ.....