The Old Chief Mshlanga from African Stories

نویسنده با مهارت خاصی و به کمک سبک توصیفی، بیگانگیِ دیگری و محیط زندگیش رو در نگاه دختر نوجوان سفید‌پوست به تصویر می‌کشه. این‌که این هم‌زیستی برای یک بچه‌ معصوم حس غریبی ایجاد می‌کنه. احساس ترس در قلمرویی تازه، لختی و باکرگی طبیعت، ناشناختگی عجیب. حتا تا حدی وحشت. در انتها حس نجات میان جمعی بیگانه، به کمک یک شخصیت آشنا. شخصیتی که به اندازه هم‌نوعانش کوچیک‌ نمی‌بینتش. آسودگی دخترک که به شکل نصفه‌نیمه‌ست، متاسفانه با دیدن پیرمرد دانا رقم می‌خوره. لسینگ هم ازاین هنجار گفتمانی، در بازنمایی کلیشه‌ای خردمند سال‌خورده از موقعیت فرودست حداقل در این داستانش خارج نشده‌. ما طبق معمول شاهد خط‌کش گذاری روی ارزش مردمان نیتیو و رنگین‌پوست هستیم. معیاری که در آن موسپید دانا، سیاهِ خوب محسوب می‌شه، اما بقیه کمرنگن و فاقد اهمیت. مردمانی که در طول این داستان فقط رهگذرن. در دید این دختر بچه حتا تصویر محوی دارن. تنها کسی که چهره‌ش ارزش می‌گیره، پیرمرد فروتن و محترمیه که حتا سفیدپوستان هم ازش حساب می‌برن. تکلیف باقی مردم‌ از اون بک‌گراند چی می‌شه؟ هیچی. البته که لسینگ فرودست حساب نمی‌شه و نقش پرسش “آیا فرودست می‌تواند سخن بگوید” پررنگ تر می‌شه این‌جا. اما همزمان می‌تونیم بگیم که نویسنده با ظرافت و زیرکیِ شاید ناخواسته، داره دوگانگی‌هایی که از طریق شست و شوی مغزی در ذهن یک نوجوان از موقعیت امتیازدار شکل می‌گیره رو نشون می‌ده. این‌که فقط اون پیر خردمند شامل ارزشه، با دیدن اونه که به این فکر می‌کنه شاید همه‌مون باید اون‌طور که دلمون بخواد باهم زندگی کنیم. هرچند اگه این رو وارد عمل بخواد بکنه، حاضر نیست از فرهنگ سفیدپوستان که مرکزیتی تشکیل می‌ده، لحظه‌ای خارج بشه. همچنین از قلمروی جغرافیایی‌شون. البته زبانی که استفاده می‌شه، به طور عمد ساده‌لوحانه‌ست. این‌جا مهارت نویسنده بیشتر به چشم می‌خوره وقتی می‌بینیم تونسته بینش ساده‌لوحانه یک بچه ۱۵ ساله رو از اون زمین ناشناخته که جای پای افرادی مثل اون نیست، نشون بده. منتها لسینگ اون‌قدر هم سعی نمی‌کنه ضد این این فرم زبانی فرادست حرکت کنه. از طرفی دیگه، نمی‌تونم تمام آثارش رو در حیطه کلونیال و پست‌کلونیال زیر این چتر انتقادی ببرم. زبان یکی از داستان کوتاه‌های کمتر معروفش، قابل تعمیم به تمام آثارش نیست و نخواهد بود.