Lolita

Lolita została wydana pierwszy raz w 1955 roku przez słynne paryskie wydawnictwo Olympia i spowodowała wybuch powszechnego oburzenia. Dzika namiętność głównego bohatera i narratora powieści, Humberta do 12 - letniej Dolores - Lolity oraz skala, jaką ta namiętność przybiera, pozostają prawdziwie szokujące nawet dzisiaj, szczególnie w społeczeństwach borykających się z problemem molestowania dzieci i ich seksualności. Książka, brutalna i drastyczna, napisana została w charakterystycznym dla Nabokova klarownym stylu, przez co staje się poruszającym pytaniem o rolę, jaką winna pełnić literatura. Czy powinniśmy dostrzegać piękno moralnie nagannej opowieści i czerpać z niej przyjemność? Czy powinniśmy powstrzymywać się od sądów moralnych w imię estetycznego podziwu dla świetnie ułożonego akapitu, czy doskonale wyważonego zdania? Odpowiedź pozostaje niejasna, ale jedno jest pewne: konfrontując treść ze stylem i starannie równoważąc estetykę z etyką, Nabokov tworzy nowy rodzaj literatury. Molestowanie Lolity przez Humberta i ich szalona ucieczka przed władzami przez Stany Zjednoczone sprawiają, że książka ta nie tylko otwiera nurt postmodernistyczny, ale również stanowi rodzaj zwiastuna filmów drogi. Humbert pochodzi z Europy, ze starego świata, jest miłośnikiem Rimbauda i Balzaca i nie może się odnaleźć w pełnym blichtru amerykańskim świecie lat 50. XX w. Oczarowują go krzykliwe wdzięki żującej gumę i opijajającej się gazowanymi napojami Lolity. W tym sensie jest to opowieść o spotkaniu wyrafinowanej dojrzałości z prostacką młodością, Europy z Ameryką, sztuki wysokiej z popkulturą. Na tym wątku oparto później wiele książek i filmów. Świadectwem oryginalności i siły tej powieści jest fakt, że po tylu latach pozostaje nadal tak samo prowokacyjna i bez przerwy zmusza do myślenia.

“Rozumiecie, kochałem ją. Była to miłość od pierwszego wejrzenia, miłość do ostatniego wejrzenia, miłość od każdego i każdego wejrzenia.”